E-papierosy są już najpopularniejszą używką nikotynową wśród młodzieży w wieku szkolnym. Do ich codziennego używania przyznaje się blisko połowa uczniów (47,6%), z czego co piąty (21,3%) sięga po e-papierosy jednorazowe głównie ze względu na szeroką dostępność oraz atrakcyjne, słodkie smaki. Dominującym czynnikiem sięgania przez młodych ludzi po wyroby z nikotyną jest szukanie sposobu na rozładowanie stresu (34% wskazań). Stres jako motywator sięgania po nikotynę daleko wyprzedza inne powody w tym ciekawość (jedynie 13%).

To wyniki badania „Palenie papierosów i wapowanie wśród młodzieży szkolnej”, zrealizowanego w ramach kampanii edukacyjnej „Wdychasz czy oddychasz?”, prowadzonej w szkołach podstawowych i średnich przez Stowarzyszenie Walki z Rakiem Płuca Oddział Szczecin. Celem badania było poznanie poziomu świadomości oraz wzorców użytkowania produktów zawierających nikotynę wśród młodzieży. Badanie „Palenie papierosów i wapowanie wśród młodzieży szkolnej” zostało przeprowadzone w okresie grudzień 2023 – styczeń 2024 r. na podstawie anonimowej ankiety wręczanej uczniom po wykładzie edukacyjnym na temat szkodliwości produktów z nikotyną. W badaniu wzięło udział 342 uczniów w przedziale wiekowym 13-19 lat, przy czym 80,1% ankietowanych to młodzież niepełnoletnia.

7 na 10 (76,7%) uczniów szkół podstawowych i średnich, biorących udział w badaniu, ma już za sobą inicjację nikotynową. Obecnie 6 na 10 uczniów (64,9%) przyznaje się do palenia lub używania wyrobów nikotynowych codziennie lub raz na jakiś czas. Blisko połowa uczniów (47,6%) deklaruje codzienne używanie e-papierosów. E-papieros jest głównym produktem inicjującym kontakt z nikotyną wśród nieletnich: wskazało go 4 na 10 uczniów (42,4%). Dla większości z nich była to inicjacja związana ze smakowym, jednorazowym e-papierosem.

„Z zebranych przez nas ankiet wynika, że e-papierosy na dobre zajęły miejsce tradycyjnych papierosów w polskiej szkole. Coraz częściej są to e-papierosy jednorazowego użytku, o słodkich, deserowych lub owocowych smakach, które ładnie pachną i dobrze smakują. 7 na 10 uczniów, którzy używają e-papierosów, wskazało smak i zapach jako dwa główne powody popularności e-papierosów. Nie śmierdzą jak dym papierosowy, mają nowoczesne i kolorowe opakowania, a na dodatek są łatwo dostępne w sklepach spożywczych, na stacjach benzynowych, czy specjalnych sklepach dla wapujących” – mówi Rafał Molenda, Stowarzyszenie Walki z Rakiem Płuca Oddział Szczecin.

Analiza wyników badania wskazuję, że pomimo obowiązującego zakazu sprzedaży osobom poniżej 18 r.ż., większość niepełnoletnich uczniów (57%) dokonuje zakupów wyrobów z nikotyną osobiście w sklepie stacjonarnym. Co dziewiąty uczeń (11%) deklaruje zakup takich produktów w Internecie, również pomimo zakazu sprzedaży takich produktów na odległość. Wskazuje to wyraźnie, że obecne regulacje, jak również kary nakładane w związku ze sprzedażą wyrobów nikotynowych nieletnim są nieskuteczne i wymagają pilnej rewizji.

„Niezwykle niepokojące są dane z badania wskazujące, że co trzeci uczeń (30%) używający jednorazowego e-papierosa deklaruje, że zużywa go całkowicie zaledwie w dobę lub nawet krócej. Jeżeli dodam, że jeden jednorazowy e-papieros jest odpowiednikiem trzech paczek papierosów, okaże się, że niektóre dzieciaki przyjmują ilość nikotyny odpowiadającą trzem paczkom tradycyjnych papierosów dziennie! Biorąc pod uwagę, że polska młodzież dorasta w warunkach silnej presji środowiskowo-szkolnej, wysoce stresujących wymagań i tempa życia, nie dziwi mnie, że dominującym czynnikiem wskazywanym jako powód sięgania po wyroby z nikotyną jest rozładowanie stresu (34%). W prowadzonych działaniach dotyczących reformy psychiatrii dziecięcej koniecznie należy uwzględnić temat uzależnień wynikających właśnie z obciążania psychicznego młodych ludzi” – dodaje Agata Nowicka, członek zarządu Stowarzyszenie Walki z Rakiem Płuca Oddział Szczecin.

Źródło informacji: Fundacja dla Zdrowia Mózgu i Stowarzyszenie Walki z Rakiem Płuca Oddział Szczecin