Rosyjska napaść na Ukrainę i globalne zmiany geopolityczne oznaczają konieczność zmiany nastawienia Europejczyków do bezpieczeństwa. Jeszcze kilka lat temu panowało przekonanie, że rolą Unii Europejskiej jest przede wszystkim budowanie dobrobytu, a za obronę odpowiedzialne jest NATO. Wojna na Wschodzie i niepewność co do polityki Stanów Zjednoczonych sprawiły, że takie podejście nie ma już uzasadnienia.

„Mamy do czynienia z interesującym syndromem zamiany ról. Unia Europejska zaczyna koncentrować się na kwestiach obrony” – powiedziała członkini Rady Programowej Fundacji Forum Bezpieczeństwa prof. Irena Lipowicz podczas debaty pt. „NATO. Unia Europejska. Bezpieczna Polska”, która odbyła się w trakcie trzeciej edycji łódzkiej konferencji Forum Bezpieczeństwa.

Według prof. Lipowicz w nowych realiach geopolitycznych jedną z kwestii kluczowych dla Unii Europejskiej jest budowa „demokracji zdolnej do obrony”. To duże wyzwanie, ponieważ państwa demokratyczne z natury nie są agresywne i – w odróżnieniu od dyktatur – nie traktują agresji zewnętrznej jako narzędzia umożliwiającego im istnienie i ekspansję. Dzieje się tak ze względu na wyborców, którzy są zainteresowani wolnością i dobrobytem.

Uczestnicy debaty zgodzili się co do tego, że wojna w Ukrainie zwiększyła świadomość konieczności zmiany modelu bezpieczeństwa Unii Europejskiej, bo NATO w obecnej formule może nie podołać swej roli. Trzy największe armie sojuszu należą do krajów spoza Unii Europejskiej: USA, Turcji i Wielkiej Brytanii. Poza Brytyjczykami, najsilniej związanymi z Europą, interesy kluczowych członków NATO mogą być rozbieżne z interesami Unii Europejskiej, co pokazują ostatnie lata.

Zdaniem byłego szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego generała Krzysztofa Bondaryka, dla Polski i Unii Europejskiej kwestią priorytetową jest obecnie bezpieczeństwo granic i skuteczne odstraszanie Rosji. Konflikt zbrojny za naszą wschodnią granicą jest bardzo dynamiczny i jego ostatecznego wyniku nie można dziś przewidzieć.

Mimo że Unia Europejska nie jest bezpośrednio zaangażowania w działania wojenne, musi zmagać się z narastającą presją nielegalnej migracji wspieranej przez Rosję i Białoruś. Dlatego kluczową sprawą, o której trzeba rozmawiać, jest narastający kryzys migracyjny.

„To nie jest kwestia populizmu, to jest kwestia realiów – czy wyspa demokracji, jaką jest Europa, wytrzyma falę niekontrolowanej, a zorganizowanej przez dyktatorów migracji” – stwierdził Krzysztof Bondaryk.

Na inny aspekt wyzwań związanych z bezpieczeństwem zwróciła uwagę dr hab. Renata Mieńkowska-Norkiene, przewodnicząca Rady Programowej Międzynarodowego Instytutu Społeczeństwa Obywatelskiego. Według niej dyskusja o problemach i wyzwaniach koncentruje się często na tematach pobocznych. Przykładem jest niedawny kryzys na rynku zbożowym, którego przyczyn poszukiwano głównie w imporcie zboża ukraińskiego i w europejskim Zielonym Ładzie.

„W polskiej narracji bardzo rzadko słyszy się, że spadek cen zbóż na świecie był tak naprawdę przede wszystkim winą Rosji, która kradła zboże ukraińskie, a następnie sprzedawała je na rynkach światowych po bardzo niskich cenach” – powiedziała Renata Mieńkowska-Norkiene.

Forum Bezpieczeństwa to cykliczne wydarzenie skierowane do ekspertów zarządzających bezpieczeństwem w sektorze publicznym, pozarządowym i prywatnym. W jego trakcie przedstawiciele rządu i administracji publicznej wraz z osobami zarządzającymi bezpieczeństwem w firmach sektorów ICT, IT, BI czy energetyki dyskutowali m.in. o obronie powszechnej, odporności infrastruktury czy bezpieczeństwie energetycznym i cyfrowym. Hasłem przewodnim tegorocznej edycji odbywającej się w dniach 14-15 maja były „Wszystkie linie frontu”.

Organizatorami Forum były Stowarzyszenie Przeciwko Nadużyciom Gospodarczym AntiFraud i Fundacja Forum Bezpieczeństwa, a głównymi patronami: prezydent Miasta Łodzi Hanna Zdanowska, Konfederacja Lewiatan i Unia Metropolii Polskich. Orange Polska był partnerem technologicznym wydarzenia.

Źródło informacji: Orange Polska