3 listopada 2024 roku o godzinie 11:00 pod Zamkiem w Lublinie odbędzie się Misterium „Lublin. Fuga śmierci”. Wydarzenie organizowane przez Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” poświęcone będzie upamiętnieniu ofiar tragicznych wydarzeń z 3 i 4 listopada 1943 roku, znanych jako akcja „Erntefest” („Dożynki”), podczas której zamordowano 42 tysiące żydowskich więźniów obozów na Majdanku, w Trawnikach i Poniatowej.

Uroczystości rozpoczną się u podnóża Zamku, na miejscu dawnej Wielkiej Synagogi. Uczestnicy przejdą trasą symboliczną dla pamięci miasta – z tego miejsca ruszą w kierunku dawnego domu żydowskiego poety Jakuba Glatsztejna, gdzie odczytany zostanie jego wiersz „Umarli nie chwalą Boga” w tłumaczeniu Moniki Adamczyk-Garbowskiej. Następnie zgromadzeni przemierzą drogę przez Błonia, by dotrzeć na plac Zamkowy, gdzie pod specjalnie przygotowaną instalacją wykonany zostanie słynny wiersz Paula Celana „Fuga śmierci”.

Centralnym elementem wydarzenia będzie monumentalna, metalowa konstrukcja o wysokości 10 metrów, szerokości 40 metrów i głębokości 5 metrów, która stanie na placu Zamkowym – tam, gdzie niegdyś znajdowała się dzielnica żydowska. Na konstrukcji „zawisną” w powietrzu litery, tworząc polski przekład wiersza Celana, który przez swoje frazy („grobach w przestworzach”) stanie się symbolicznie „wdrukowany w powietrze” nad dawną dzielnicą.

Inspiracją do stworzenia tego misterium jest wiersz „Fuga śmierci”, powstały po wydarzeniach z 3 listopada 1943 roku, kiedy to grająca muzyka miała zagłuszyć odgłosy egzekucji na Majdanku. Wiersz Celana jest jednym z najważniejszych tekstów poetyckich, związanych z tragedią Zagłady.

Podczas misterium wiersz w tłumaczeniu Piotra Lachmana zostanie wykonany w formie melorecytacji przez chór, któremu towarzyszyć będzie sekcja rytmiczna, wybijająca rytm drewnianymi przedmiotami.

Wydarzenie „Lublin. Fuga śmierci” jest ważnym symbolem pamięci o ofiarach operacji „Erntefest” oraz całej akcji „Reinhardt”, w ramach której od marca 1942 roku w Generalnym Gubernatorstwie zamordowano 2 miliony Żydów.

Dodatkowo po Misterium w sali czarnej Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” odbędzie się seminarium:

Szoa i wiersze: Fuga śmierci | seminarium
12:30
Dariusz Czaja
Nienawiść do muzyki: muzyka i Zagłada
(esej mówiony)

14:00
Piotr Śliwiński, Paweł Próchniak
Blisko wiersza: Fuga śmierci
(rozmowa)

15:30
Ryszard Krynicki
Fuga śmierci i inne wiersz Paula Celana
(czytanie, komentarze)

Dodatkowe informacje:

https://teatrnn.pl/kalendarium/wydarzenia/misterium-lublin-fuga-smierci/

Seminarium będzie transmitowane na żywo: https://www.youtube.com/live/hWcSp-OOEBs